IJskoud de langste

Een verslag van Henk Sipers tijdens de Yukon Arctic Ultra

Ik loop al uren en uren in de stilte bergopwaarts. De temperatuur is min 20 graden Celsius en soms lijkt het of ik berensporen in de sneeuw zie, maar de organisatie heeft me verzekerd dat beren nu hun winterslaap houden. Wéér moet ik de bosjes in voor een sanitaire stop. Diarree. Potver…. wat is er loos met mij? De beweging van de bomen en de struiken door de wind veroorzaakt vreemde schaduwen. Ik voel me erg eenzaam en realiseer me wat een enorm gebied dit is. Yukon is 14 keer groter dan Nederland en bijna onbewoond. De slede van 25 kg die ik al uren voorttrek kost me veel kracht. Waar ben ik mee bezig?
Ik moet alweer stoppen en uit de broek. Het telkens in mijn blote kont bij een temperatuur van - 20 is niet echt lekker en de maagklachten en diarree beginnen me op te breken. Niks houd ik meer binnen en ik wordt leger en leger. Zou iedereen die het me afraadde gelijk krijgen?

Survival

Iedereen die ik mijn plannen vertelde vond mij óf stoer óf gek en mijn vrouw was voornamelijk bezorgd. Maar ik was vastbesloten. Tijdens de heenreis naar Canada sjouwde ik me bij de tussenstops rot met alle bagage, maar een goede uitrusting, met dank aan mijn sponsoren, is verplicht in deze Yukon Ultra Trail in arctisch gebied van 100 mile (160 km).
Na een door de organisatie verplichte tweedaagse survivalcursus in de sneeuw, moet iedere atleet demonstreren dat hij hier in nood kan overleven. Ik moest een vuur maken van gesprokkeld hout en mos en er eten op koken. Mijn eigen slede opladen en deze voorttrekken over ongelijk terrein. Zelfs het slapen in de sneeuw en warm kunnen blijven werd een paar uur getest. Gelukkig lukte het me allemaal en werd ik tot de race toegelaten.
Zaterdagmorgen om half elf was de start in Whitehorse. Na een: “Go!”, vertrokken we naar het eerste controlepunt, checkpoint 1, bij Sir North Ranch. Dit is het 42,2 km ofwel marathon punt.

Kampvuur

Zaterdagavond, na acht en een half uur door de sneeuw banjeren en de slede voorttrekkend ben ik gearriveerd bij het eerste controlepunt. Hier moet ik verplicht vier uur wachten en wordt mijn uitrusting geïnspecteerd. Als deze niet in orde is word ik alsnog uit de wedstrijd gehaald. Volgens de regels mag ik niet naar binnen om me op te warmen en om te kleden, maar er is wel een kampvuur. Ik doe snel mijn donsjas aan omdat je stilstaand erg afkoelt en ga in mijn slaapzak liggen samen met mijn drinkrugzak zodat deze niet bevriest. Ook mijn schoenen gaan mee in de slaapzak, nadat ik ze eerst in een plastic zak gestopt heb, omdat het sneeuw dat uit mijn profielzolen smelt anders mijn slaapzak nat maakt. Het is nog kouder geworden en slapen lukt me niet, dus haal ik koffie met cake bij de organisatie en ga bij het kampvuur zitten. De cake smaakt precies zoals mijn moeder hem vroeger maakte, dus snel haal ik nog een stuk.
Na de verplichte vier uur rust vertrek ik direct. Het hoofdlampje van de loper voor me is een mooi richtpunt. Door de volle maan en de witte sneeuw kan ik goed zien waar ik loop. Ondanks de vier uur rust voel ik goed dat ik al ruim acht uur bezig ben. Weer een berg op van 45% . De slede lijkt steeds zwaarder te worden en ik moet oppassen niet achteruit te glijden. Ik blijf mijn voorganger volgen en wil hem niet inhalen omdat ik anders de hele nacht alleen moet lopen. Maar omdat hij veel stopt haal ik hem toch in. Onverwachts word ik zelf door de Belgen Yves en Dominique ingehaald. Ze zien er nog fit uit. Langzaam verdwijnen ze uit mijn zicht.
Soms staan er veel markeringen die de weg aangeven en soms kilometers geen enkele, want veel markeerstokken zijn omgewaaid en verdwenen in de sneeuw. Na het volgen van de rivier moeten we het 18 km lange bospad de Dawson-trail op, die ontstaan is door goudzoekers.
Door maagproblemen heb ik al een tijdje geen honger meer en nu heb ik ook nog diarree. Ik maak me zorgen, want uitdroging, onderkoeling en bevriezing zijn grote gevaren in dit arctische gebied. Ik word zwakker en verlies veel tijd maar het kan me niet meer schelen. Ik trek me te barsten aan die rot slede en de stijgingen zijn vreselijk. Maar degene die me deze onderneming afraadden krijgen geen gelijk. Ik heb meer dan tweehonderd marathons en langere afstanden gelopen, waarvan sommige in woestijnen. Ik ben geen watje, ik ga door.

Ineens wordt het donker en ik zie donkere wolken hangen. Podver!!…regen! Ik word nat en wat nu? Als ik té nat word moet ik een vuur maken, mijn natte kleding uittrekken en droge aandoen. Als ik pech heb overleef ik een nat pak bij – 20 graden niet, maar nu is het gelukkig tegen het vriespunt en duurt de regen maar kort. Weer moet ik een sanitaire stop houden en ik weet dat ik nu al teveel vocht verloren heb, zodat mijn prestaties snel achteruit zullen gaan.
Mijn denken wordt steeds beperkter en ik heb geen idee waar ik ben en of ik nog goed loop. Voor wat afleiding zet ik mijn radio aan, maar dat helpt ook niet want er is maar één zender waarop constant gesproken wordt. Gelukkig heb ik ook mijn MP3 speler mee. Na 30 seconden slaat deze al af door de kou en het vervangen van de batterijen helpt dan ook niet. Doordat ik niet kan eten en veel vocht verlies word ik steeds vermoeider, trager en is mijn denken wazig. Dus besluit ik te gaan slapen.

Sneeuw smelten

Plotseling word ik wakker en ik merk dat ik lig te rillen van de kou. Ik ben verbaasd over mijn rechter hand. Wat is er mee gebeurt ? Mijn hand is ijskoud en ik voel er niks meer mee. Ik ben moe en wil liever blijven slapen, maar ik weet dat ik nu snel moet gaan bewegen en proberen wat warmer te worden. Ik probeer in de kou, mijn slaapzak met één hand in te pakken, maar dat gaat niet zo makkelijk. Uiteindelijk is mijn zooi gepakt en doe ik mijn sledegordel om en ga ik lopen. Na een half uur word ik weer wat warmer en kan ik mijn donsjas uitdoen, die eigenlijk alleen is om in te slapen. Er komt zelf weer leven in mijn rechter hand. Slapen zonder handschoenen is geen goed idee heb ik net geleerd.
Het terrein is rotsig en ongelijk en hierdoor valt af en toe valt mijn slede om. Dan moet ik mijn gordel los maken, naar de slede toelopen en deze overeind zetten, mijn gordel weer omdoen en dan pas kan ik weer verder. Omdat ik al meer dan 24 uur bezig ben irriteert het steeds omvallen van de slede me. Want ik ben moe en hierdoor moet ik steeds stoppen en dat moet ik ook al door mijn darmklachten. Het schiet niet op zo. Ik zie niemand en eet niet meer, maar probeer nog wel te drinken. Wat ben ik moe. Maar het uitzicht is geweldig.

Snowmobiel

Als mijn watervoorraad op is stop ik om water te verzamelen en bouw mijn benzinebrander op. In het keteltje kan ik sneeuw smelten, maar ik zie nergens schone sneeuw. Dus pak ik maar de sneeuw die er is. Daardoor drijft er wel van alles in het water, maar wat maakt het uit ik ben toch al ziek. Ik maak er koffie mee en geniet er van. Wat is dat heerlijk.
Van een afstand zie ik een deelnemer aan komen lopen. Ik hoop dat hij doorloopt want ik wil niemand zien. Het ene moment hoop ik iemand te zien en het andere moment juist weer niet. Gelukkig ziet hij niet hoe slecht het met me gaat en loopt hij door. Ik doe het overige water in een fles en ruim alles op en probeer ook weer verder te gaan.
Uren loop ik door troosteloze vlakten waar alle bomen zijn verbrand. Overal om mij heen zie ik verbrande bomen en ik sjok er moe en leeg met mijn slede tussendoor. Ik ben al meer dan 24 uur bezig en ben helemaal versleten. Ik zie weer bepaalde sporen en durf te wedden dat het berenklauwen zijn. Weer ga ik een berg op. Mijn voeten zakken 30 cm weg in de zachte sneeuw en ik begin er over te denken om te stoppen. Ik kan niet meer.
Ineens hoor ik een Skidoo- snowmobiel. Gerry van de organisatie komt me vragen hoe het gaat en stelt voor dat hij me terugbrengt. Maar ik weiger want ik wil op eigen kracht checkpoint 2 bereiken, het 102 km punt. Gerry wenst me succes en rijdt weg op zijn Skidoo.. Wat gaan die dingen hard. Dat kan ik van mezelf niet meer zeggen. Bijna elke 500 meter moet ik stoppen en rusten. Zondagmiddag om vier uur heb ik het tweede controlepunt bereikt en wordt mijn tijd genoteerd.

Terug in de bewoonde wereld bel ik mijn vrouw en zij is blij dat ik niet onverantwoord ben doorgegaan. Bovendien vind zij 102 km in deze arctische omstandigheden ook heel knap. Spijt dat ik gestopt ben heb ik niet omdat ik echt uitgeput was en niet meer verder kon.
Maar in het vliegtuig op weg naar huis maak ik al stiekem plannen: “Wat als ik een volgende keer maag -en darmklachten kan voorkomen en een grotere slede neem die minder snel omvalt …”

Informatie over deze trail en de andere deelnemers:
http://www.arcticultra.de/
http://www.adventure-runner.tk

Foto's: Henk Sipers
tekst , n.a.v. dagboek Henk Sipers: Prisca Vis