Hardangervidda in Noorwegen (praktische tips)

Inleiding

Drie jaar geleden ging ik voor het eerst met drie vrienden naar Noorwegen om daar in de bergen te gaan hiken. We vonden het toen lastig om vooraf goede informatie te vinden over mogelijke tochten. Vandaar dat ik nu, met wat meer ervaring, onze twee tochten van afgelopen jaar zal beschrijven. Daarnaast zal ik wat praktische tips geven over de uitrusting die we bij ons hadden, eten en drinken, informatieinwinning etc.

Uitrusting

Hierbij kort wat bij ons hadden:

• tent, matje, slaapzak
• rainbag voor over je tas
• kookset (Eta primus power stove) met een gasfles, eetbakje (afsluitbaar zodat je er restjes in kunt meenemen), kleine houten spatel, beker, spork, zakmes, waterfles
• waxinelichtjes, lucifers en een aansteker. Waxinelichtjes zijn erg handig om vuur te maken met wat natter hout. Daarnaast heb ik zelf altijd wat tampons bij me. Deze zijn waterdicht verpakt, en als je ze ´uitpluist´ is het een flinke wattenbol die erg goed brand. Tip: als je vaseline bij je hebt (bijv. lippenbalsem), dan kun je daarvan wat op de watten smeren om het langer te laten branden.
• ehbo setje met wat (blaren-)pleisters, sterilon etc.)
• reparatiesetje: tyraps, wat ducttape (om een oude bankpas gewikkeld, zodat je geen hele rol hoeft mee te slepen), superlijm (matje van een vriend ging lek, konden we hiermee repareren), wat elastieken.
• kleding: 2 afritsbroeken, 2 merinowollen t-shirts, 2 paar smartwool sokken (aanrader: blijven warm, zelfs als ze nat zijn) fleece-vest, softshell, regenjas en regenbroek, muts, sjaal en handschoenen ('s avonds koelt het flink af), sneldrogende handdoek, wat boxershorts.
• toiletartikelen: naast 'the usuals' (tandenborstel etc.): handreinigingsgel, vaseline (zo'n klein, rond potje voor je lippen), anti-muggen spray, zonnebrand.
• hengel en visgerij
• eten voor 5 dagen

Eten & drinken

Over drinken hoef je je in Noorwegen geen zorgen te maken. Als je in de bergen bent, en het water stroomt, kun je het gewoon drinken. Bij stilstaand water kan het vaak ook, als het meer wat groter is. Bij stilstaand water wel opletten dat er in de buurt niks in het water ligt). Dit jaar (2014) zijn er flink wat lemmingen te spotten, zowel levend als dood. Dit vergt dus wat opletten. Het is altijd goed om navraag over de waterkwaliteit te doen bij toerinsteninfo of bij DNT trekkershutten.

Als eten hadden we pakketten bij ons die ze ook bij defensie gebruiken. Overdag van de volkorencrackers met kleine pakjes paté, jam, smeerkaas etc. 's avonds hadden we eten bij ons in zakken die je enkel hoeft op te warmen in kokend water. Dit spul is in de aanschaf best duur, dus als je zelf gaat koken, zorg dan dat je eten bij je hebt wat makkelijk in één pan is klaar te maken. Zo heb je bijvoorbeeld rijst die je op het allerlaatste moment in de saus kunt doen, zonder hem vooraf te moeten koken. Erg handig. Sausen variëren bij ons vaak. We gebruiken van die simpele poederzakjes die je in de supermarkt kunt kopen, pesto (liefst gedroogd), kruidenkaas etc. Aanvullen met vis (blikjes tonijn, makreel etc), of gedroogde worst. Hoe meer gedroogd spul je meeneemt, des te minder gewicht heb je in je tas.

Als ontbijt hebben we ook vaak havermout bij ons. Dit weegt niks, is erg voedzaam en je kunt het klaarmaken met water en aanvullen met noten, gedroogde vruchten, chocoladepoeder, etc. Tevens gaat er vaak een flinke lading pure chocolade mee. Goede energie als je aan het lopen bent (evenals allerlei notenmixen).
Tot slot hebben we oploskoffie, thee, zakjes voor warme chocolademelk, en...een klein flesje whisky bij ons :).

Wandelkaarten

Bij toeristeninfo verkopen ze doorgaans goede wandelkaarten. Mijn advies is om altijd een kaart mee te nemen als je er gaat wandelen. Op deze kaarten staan gemarkeerde wandelpaden aangegeven (dikke rode stippellijn). Tijdens het lopen zie je duidelijk waar het pad loopt, onder andere doordat er rode 'T' zijn aangebracht op stenen aan de rand van de route. Op de kaart staat aangegeven wat de geschatte tijd is die het pad kost. Wees er bewust van dat dit tijden zijn die zijn gebaseerd op aardige doorstappen. In voorgaande jaren haalden we, met volle bepakking, het niet om de paden in deze tijden te lopen. Dit jaar ging dat gelukkig wel beter.

De kaarten geven tevens ongemarkeerde paden aan (dunne rode stippellijn). Deze paden worden minder bewandeld en zijn soms dus minder herkenbaar. Daarnaast zijn ze niet gemarkeerd met rode T's. Bij deze paden kan het voorkomen dat je soms de schoenen moet uitdoen en door het water moet lopen (al gebeurt dit niet veel).

Daarnaast staan er allerlei soorten wegen aangegeven. Op de Hardangervidda lopen geen grote wegen, maar er zijn wel allerlei zandweggetjes, tractorpaden etc. Deze zijn als roze lijnen aangegeven.

Allerhande praktische tips

• Als je sokken nat zijn na een dag lopen, leg ze dan 's nachts onderin je slaapzak, bij je voeten, zodat ze goed drogen. Overdag kun je, als het droog is, natte kleren aan de zij-/achterkant van je tas hangen.
• Naast muggensprays met Deet, werkt een mix van babyolie en Dettol goed tegen muggen (mixen 1 deel olie, 1 deel Dettol). Dit mag tevens gebruikt worden door zwangere vrouwen, in tegenstelling tot sprays die Deet bevatten.
• Stop al je kleren en spullen in plastic zakken of drybags (!) en niet los in je tas. Het is vaak erg vochtig, en zo voorkom je dat je kleren nat worden (zelfs als je een rainbag gebruikt voor je tas).
• Vergeet je zonnebrand niet: omdat je hoger zit in de bergen, verbrand je sneller.
• Als je geen kussen wilt mee sjouwen, vouw dan een trui of vest op, doe dat in een t-shirt en gebruik dat als kussen.
• In Noorwegen geldt het allemansrecht, wat betekent dat je overal kunt kamperen, zo lang het niet in het zicht van huizen is of op gedeelten waar aangegeven staat dat kamperen verboden is. Op de Hardangervidda is het simpelweg een kwestie van even van het pad af lopen en een mooie plek zoeken.

Tocht 1: Trondsbu - Langavatnet - Dimmedal - Besso -Gjermundshaug - Trondsbu

Dit was een tocht van 4 à 5 dagen, waarin we het rustig aan hebben gedaan. Ons doel was om wat te lopen, te kamperen, vissen en vuurtje te maken. We hadden volle bepakking bij ons (tenten, mat, slaapzak etc), zodat we konden kamperen waar we wilden en niet afhankelijk waren van trekkershutten.

Informatie

Voor een goede kaart en info over de omgeving raad ik de toeristinfo in Geilo aan. In Eidfjord is ook een toeristinfo, maar deze hebben we niet bezocht. Visvergunningen zijn verkrijgbaar bij de DNT hutten op de hardangervidda. DNT is de Noorse trekking organisatie. Hun hutten staan als rode huisjes weergegeven op de kaart. Visvergunningen zijn tevens hier verkrijgbaar.

Startpunt

De tocht begon vanaf Trondsbu, in het Noorden van de Hardangervidda. Trondsbu is een trekkershut die met de auto te bereiken is. Op weg 7 (provinciale weg) van Geilo naar Eidfjord naar het zuiden de afslag nemen bij Dyranut. Het is een private weg, dus je dient wat tol te betalen bij het huisje aan het begin van de weg. Aan het einde is een parkeerplaats waar je de auto gratis een paar dagen kunt laten staan, en een DNT hut (trekkershut) waar je info kunt inwinnen.

Dag 1: Trondsbu - Langavatnet

Op dag 1 vertrokken we om 18:00 uur bij de auto in Trondsbu over het gemarkeerde wandelpad naar het zuiden. Na een uurtje of anderhalf lopen hebben we ons kamp opgeslagen bij Langavatnet, een aardig meer. Wij hebben de tenten vaak opgezet op een relatief droog stuk en in de wind, in verband met de muggen. Deze zijn er namelijk in overvloed. Zorg er dus voor dat je mugbestendige kleding aanhebt (mijn Fjallraven broek is bijvoorbeeld mugwerend) en dat je voldoende antimuggenspray bij je hebt. Daarnaast werkt het maken van vuur goed tegen muggen.

Dag 2: Langavatnet - Dimmedal

Op dag 2 hebben we ongeveer 5 uur gelopen. Allereerst zijn we naar Sandhaug (DNT) gelopen, wat ongeveer 2,5 uur kostte. Na een lunch daar, zijn we in 1,5 uur doorgelopen naar Besso (privé trekkershut). Bij Besso zijn we afgebogen naar het zuiden, op advies van een wandelaar die we tegenkwamen. Zij noemde Dimmedal als een prachtige valei waar je goed kon kamperen en vissen. Na ongeveer een uurtje te hebben gelopen (ongemarkeerd pad) hebben we in Dimmedal bij het meer kamp opgeslagen. Daar wat gevist, gegeten en een vuurtje gemaakt.

Dag 3: Dimmedal - Besso

De derde dag hebben we rustig ontbeten en zijn we wat verder het pad opgelopen in het dal in om te vissen. De valei is inderdaad prachtig. Een mooi pad om te lopen langs klein riviertje. Stroomopwaarts kom je bij een meer uit waar de sneeuw recht in smelt. Erg mooi, en...grote kans om beet te krijgen. Rond een uur of 3 zijn we teruggelopen in de richting van Besso. Omdat het flink begon te regenen, hebben we daar op het terrein onze tenten opgezet en hebben we 's avonds in de lodge zitten kaarten. Wees voorbereid op erg hoge prijzen (4 biertjes: €40,-), en neem cash of een creditcard mee!

Dag 4: Besso - Gjermundshaug

Op dag 4 zijn we op tijd opgestaan (8:00 uur) en zijn we na een snel ontbijt gaan lopen. We zijn begonnen door de kustlijn van het meer in Westelijk richting te volgen over het gemarkeerde pad en zijn bij Gronahae afgebogen naar het noorden over een ongemarkeerd pad. Persoonlijk vind ik dit de leukste paden, omdat er minder andere wandelaars zijn. Je hebt wel de kan dat de paden minder onderhouden zijn, of dat bijvoorbeeld bruggen niet meer bestaan. Dit laatste gebeurde ons ook, wat betekent dat de schoenen even uit gaan en je met blote voeten door het water moet oversteken (wat wij eigenlijk heel leuk vonden). Na het pad een stuk noordwaarts te hebben gevolgd, hebben we rond Gjermundshaug kamp gemaakt. Wederom vissen, vuur, koken en een slokje whisky :).

Dag 5: Gjermundshaug - Trondsbu

Op de laastste dag zijn we denk ik in 4 à 5 uur terug gelopen naar de auto in Trondsbu. Eerst een stukje ongemarkeerd pad noordwaarts tot we bij een tractorpad aankwamen. Hier zijn we afgebogen naar het Oosten, over de top van de Gauteshaugane (1352 m) tot we Tronsbu weer zagen. Daar zijn we toen 'off-road' in een rechte lijn op af gelopen.

Conclusie

Een mooie, toegankelijke tocht. Je loop constant met prachtige uitzichten door een uitgestrekt landschap. We liepen met volle bepakking (ca 15 kilo de man) en we wilden onszelf niet helemaal stuk lopen, vandaar dat we het rustig aan hebben gedaan (de Noren zelf lopen met gemak 6 uur per dag). Tijd zat om te genieten, en toch het gevoel hebben dat je iets hebt bereikt :).

Tocht 2: Rjukan - Egg - Store Valasja - Torkjels Tjorin - Rjukan

Dit was een tocht van 4 dagen, waarin we wat meer hebben gelopen dan in de eerste tocht. Deze tocht was in het zuiden van de Hardangervidda.

Informatie

De toeristinfo in Rjukan heeft prima info over wandeltochten. We hadden bij deze tocht geen auto meer, en ze waren bij de toeristinfo zo vriendelijk dat we wat bagage mochten achterlaten terwijl we onze tocht liepen. 2 kilometer van de toeristinfo gaat een kabelbaan omhoog naar het bergplateau (ca €6,-pp) wat een aanrader is in plaats van het stuk zelf omhoog lopen :).

Starpunt

Als je met de auto bent, kun je deze het beste parkeren onderaan de kabelbaan en vanuit daar omhoog gaan. Vanuit Rjukan centrum is het 2 kilometer lopen naar de kabelbaan.

Dag 1: Rjukan - Egg

Eenmaal boven aan de kabelbaan start het pad. Wij zijn begonnen te lopen in de richting van Kalhovd (DNT) richting het noorden. Het eerste stuk is constant stijgen; niet steil, maar wel lang. Na 2 uur kwamen we aan bij Helberg hytta (DNT) waar we hebben gepauzeerd. Daarna onze tocht voortgezet en nog 2,5 uur gelopen topt het meer Stortevatn, naast de Egg (berg). Een prachtige plek om te kamperen. Hout zoeken voor een vuur is hier wel een uitdaging. Tip: onder veel van de hogere heideplantjes liggen oude, dode takken.

Dag 2: Egg - Store Valasja

Op dag twee een stuk verder richting het noorden gelopen over het gemarkeerde pad. Onderweg kom je een stuwdam tegen. Net na de stuwdam (Strengen) zijn we via een ongemarkeerd pad naar het noord-oosten afgebogen. Leuk pad, wederom een keer de rivier met blote voeten oversteken. Na zo'n 5 uur lopen  hebben we onze tenten opgezet aan het einde van het meer Store Valasja. Dit was echt een prachtige plek. Het pad erheen was niet geweldig begaanbaar: soms niet goed te zien, op andere plekken overwoekerd door struiken (tip: trek een lange broek aan om teken te voorkomen). Maar eenmaal aan het einde van het meer aangekomen is het het waard: een klein zandstrandje met uitzicht over de lengte van het meer. Daarnaast een mooi droog en vlak stuk om de tent op te zetten en veel hout om een vuurtje te maken.

Dag 3-4: Store Valasja - Torkjels Tjorin

Op dag 3 hebben we ons vergist in de afstand. Eerst moesten we afdalen in Gjerdalen om vervolgens te stijgen in Nysetdalen. Hier lopen geen gemarkeerde paden, maar enkel ongemarkeerde paden en wat gewone wegen. We dachten dat deze qua tijd-afstandsverhouding vergelijkbaar waren op de kaart met de gemarkeerde paden, maar dit was niet het geval. Uitkomst: die dag hebben we 8 uur gelopen tot we bij  Torkjels Tjorin aankwamen. Een mooie route (behalve de stukken over de normale weg), maar door de afdaling en stijging door de dalen erg pittig. Ons plan was om te kamperen bij Torkjels Tjroin, maar een vriendelijke Noor bood aan ons terug te rijden naar de kabelbaan, zodat we de volgende ochtend makkelijk onze bus konden halen. Hier hebben we dus gretig gebruik van gemaakt :), wat betekende dat we op dag 4 enkel terug hoefden te lopen naar Rjukan!

Conclusie

Wederom een mooie tocht, alhoewel het Noorden van de Hardangervidda mij meer aanspreekt. Er lopen daar wat meer wandelpaden, zodat je gemakkelijker je eigen route kunt uitstippelen. Daarnaast is het in het Noorden van de Hardangervidda naar mijn idee iets minder toeristisch, waardoor je onderweg minder mensen tegenkomt.

Sander Sloot