Home » Thema-artikelen » Catalonië » Duurzaam toerisme in Lleida (Spanje/Catalonië)
Duurzaam toerisme in Lleida (Spanje/Catalonië)
De provincie Lleida, aan de westkant van Catalonië, heeft men de afgelopen jaren enorm hard gewerkt om het toerisme te laten groeien op een zo duurzaam mogelijke manier. Lleida is daarmee een bestemming geworden die wereldwijd steeds meer erkenning krijgt voor de inspanningen die gedaan zijn. UNESCO heeft inmiddels meerdere gebieden van de provincie de erkenning gegeven die ze verdienen. In dit artikel wil ik deze graag met je delen om je wellicht inspiratie te geven voor je volgende vakantie.
De Pyreneeën en het achterland van Lleida
De flora en fauna van de provincie Lleida is buitengewoon divers. De uitgestrekte vlaktes van het achterland en de hoogste toppen van de Pyreneeën trekken jaarlijks veel toeristen die allemaal op zoek zijn naar vertier, rust of juist adrenaline. Met een dergelijk groeiende stroom aan toeristen werd het al jaren geleden duidelijk dat er goed moest worden nagedacht over de lange termijnplanning van het toerisme. Het moest duurzaam zijn. Niet alleen voor de flora en fauna, maar zeker ook voor de lokale bevolking om draagvlak te creëren en te behouden. Daardoor is het toerisme nauw verbonden aan de lokale cultuur en zie je dat mensen op allerlei manieren bijdragen aan het succes van het toerisme, simpelweg omdat ze er ook zelf de vruchten van kunnen plukken.
Montsec: Starlight Tourist Destination en Starlight Reserve
Het Montsec-gebergte is een imposant gebergte in aan de noordwestkant van Lleida, op de grens tussen Catalonië en Aragaon. Het is een gebied dat vooral bekend staat om de spectaculaire Congost de Montrebei, maar krijgt inmiddels ook steeds meer faam als trekpleister voor liefhebbers van astronomie. In 2013 ontving de Montsec namelijk de toekenning als Starlight Tourist Destination en Starlight Reserve van de Starlight Foundation, een aan de UNESCO gelieerde organisatie. Er zijn slechts zes gebieden in de wereld die deze toekenning hebben ontvangen en maakt duidelijk dat deze plek ideaal is voor het bekijken van de sterren. De toekenning is niet alleen gebaseerd op het feit dat er nauwelijks sprake is van lichtvervuiling in deze streek, maar juist ook op het feit dat er alles aan gedaan wordt om de wetenschap van de astronomie op een begrijpelijke en interessante manier over te brengen aan het publiek. In dit geval gebeurt dat met name in het Parc Astronomic Montsec (PAM), maar je kunt uiteraard ook op eigen houtje de sterren bekijken. Het zogenaamde Starlight Reserve strekt zich uit over in totaal 24 gemeentes en is één avn de slechts drie bestaande Starlight Reserves in de wereld. Op heldere dagen is de melkweg hier met het blote oog te zien, terwijl je overdag juist tot ver in het achterland van Lleida in het zuiden en de besneeuwde toppen van de Pyreneeën in het noorden kunt kijken.
Val d'Aran: Biosphere Destination
De Val d'Aran is een ontzettend populaire bestemming voor toeristen, zowel in de zomer als de winter. Mensen komen niet alleen om te wandelen in de schitterende natuur, maar in de winter ook om van de kilometerslange skipistes af te dalen. Een reden te meer om duurzaam toerisme zeer serieus te namen in het gebied. Duurzaamheid is dan ook al sinds jaren een centraal thema bij de ontwikkeling van het toerisme. Niet alleen duurzaam in de zin van op de correcte wijze omgaan met de natuur, maar ook met de lokale bevolking. Ook buiten het hoogseizoen moet die immers een plek hebben om te kunnen leven en wonen. Zou dat niet zo zijn, dan trekt men weg en is verpaupering van de streek vaak het resultaat. In de Val d'Aran is daar echter totaal geen sprake van. Er is zelfs een dusdanige harmonie tussen sociale, culturele en ecologische aspecten in het toerisme, dat in 2014 de UNESCO het gebied aanmerkte als Biosphere Destination. Een erkenning die enkel in uitzonderingsgevallen wordt toegekend aan gebieden waar verantwoordelijk en duurzaam toerisme hoog, of misschien wel het hoogste op de agenda staan. De Val d'Aran is daarmee de eerste toeristische bergbestemming die deze toekenning en erkenning mag dragen.
Nationaal Park Aigüestortes i Estany de Sant Maurici
Net als het Montsec-gebergte heeft ook het Nationaal Park Aigüestortes i Estany de Sant Maurici de certificering van Starlight Reserve en Starlight Tourist Destination. Daarmee is Aigüestortes i Estany de Sant Maurici het eerste natuurpark binnen Catalonië dat deze certificaten mag dragen. Onder andere door het feit dat binnen het park er alles aan gedaan wordt om geen lichtvervuiling te veroorzaken heeft daartoe geleid. Maar uiteraard heeft dit park ook overdag ontzettend veel moois te bieden. Zoals de naam van het park al aantoont vormt water een belangrijk aspect van de lokale flora en fauna. Meanderede riviertjes en watervallen vorm het decor van veel van de gemarkeerde wandelingen die binnen het park zijn uitgezet. Overnachten doe je in de hutten, welke elk het maximale doen om de natuur te beschermen. Niet alleen door zo ecologisch mogelijk om te gaan met energie, maar bijvoorbeeld ook door afval te scheiden. En als je dan laat op de avond de verwarmde hut uitwandelt gedurende een heldere nacht, dan ben je verzekerd van een spectaculaire hemel.
Conca de Tremp-Montsec UNESCO Global Geopark
In 2018 werd het gebied van Conca de Tremp-Montsec door de UNESCO erkend als UNESCO Global Geopark, een certificering die enkel wordt gegeven aan gebieden die op globaal niveau van belang zijn op het gebied van geologie en paleontologie. Als je een dag als leek gaat wandelen in dit gebied is direct duidelijk waarom: de kans dat je onderweg wél een fossiel ziet is groter dan de kans dat je ze tijdens het wandelen mist. Het oost-west gelegen gebergte wordt aan weerszijden doorsneden door rivieren die inmiddels zijn ontwikkeld als stuwmeren. Dit heeft als resultaat dat niet alleen geologen en andere wetenschappers het gebied interessant vinden, maar ook vele watersporters inmiddels genieten van een rustige kajaktocht door de kloven (onder andere de bekende Congost de Montrebei). Maar vanuit heel Europa komen ook nog steeds studenten geologie bijvoorbeeld op kamp om van de lokale rotsbodem in de praktijk te leren wat er vandaag de dag nog begraven ligt in het plaatselijke gesteente. De locale bevolking vaart er wel bij, niet alleen in de vorm van accommodaties, maar bijvoorbeeld ook als lokale gidsen die het gebied op hun duimpje kennen. Dat alles heeft dankzij de erkenning van UNESCO nu een centrale paraplu gekregen die het geheel aan duurzaam toerisme zich nog op beter op elkaar laat afstemmen. Het gehele gebied bestaat uit in totaal 19 verschillende gemeentes in 4 verschillende comarques (regio's): El Pallars Jussà, La Noguera, El Pallars Sobirà en L'Alt Urgell.
Praktische links bij dit artikel
- Ara Lleida: http://natura.aralleida.com/index.php?pagina=Treballant_Per_Ser_Mes_Sostenibles
- Fundación Starlight: https://www.fundacionstarlight.org/
- Parc Astronòmic Montsec: https://www.parcastronomic.cat/
- Visit Val d'Aran: https://www.visitvaldaran.com/
- Biospehere Tourism: https://www.biospheretourism.com/en/entity/val-d-aran/138
- Nationaal Park Aigüestortes i Estany de Sant Maurici: http://parcsnaturals.gencat.cat/en/aiguestortes/index.html
- Project GeoParc Tremp-Montsec: http://www.projectegeoparctrempmontsec.com/
- UNESCO Global Geoparks: http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/earth-sciences/unesco-global-geoparks/
- Catalonie.startpagina.nl: http://catalonie.startpagina.nl/