Home » Thema-artikelen » Pelgrimspad in Zweeds Dalsland

Pelgrimspad in Zweeds Dalsland

Hoewel de Zweden zelf in eigen land nog niet massaal aan de wandel lijken beschikken ze wel over bijzonder mooie wandelwegen met rijke verhalen. In Zweeds Dalsland (1200 km vanaf Utrecht) ligt bijvoorbeeld het eeuwenoude Pelgrimspad dat na 51 kilometer natuurbeleving uitkomt in het kleine dorpje en wandelknooppunt Edsleskog. In en rond Edsleskog zijn vele kleine en grotere wandelingen te maken en elkaar te knopen. Een inspirerend bezoek aan Edsleskogs Sankt Nicolaibron met heilig en helend water behoort tot de vaste items van een wandelverblijf. Verblijf in Edsleskogs Wärdshus (Letterlijk; huis van de Waard) in het midden van alle wandelmogelijkheden is een aanrader.

Een moordpad…

Het Pelgrimspad, de hoofdader van wandelend Dalsland, dankt haar bescheiden roem aan een minder fraaie gebeurtenis. Ergens in de elfde eeuw wandelde na de mis de priester uit de kerk en kwam na het sluiten van de deur oog in oog te staan met twee beschonken lieden. In hun beschonken toestand vroegen zij de priester de mis weer te openen en alles overnieuw te doen omdat zij toch nog wel erg graag de mis wensten bij te wonen. De priester bedankte voor de eer en wenste zijn weg te vervolgen naar een ernstig zieke in de omgeving. Na veel vragen van de beschonken lieden achtervolgden zij hem op agressiever wordende wijze, haalden hem in en sloegen hem te hard op zijn hoofd waarna de priester ter plekke overleed.
De volgende dag bleek op dezelfde plaats als waar de priester zijn laatste adem uit blies een waterbron te zijn ontstaan. Allen die daarvan dronken vertelden dat zij op niet te begrijpen wijze een geneeskrachtige ervaring hadden opgedaan met het gedronken water. In de maanden en jaren daarna trok dit verhaal vele pelgrims aan en vervolgden uit dankbaarheid hun weg naar het Noorse Nidaros / Trondheim waar zij de bisschop bedankten voor de geneeskrachtige werking. Overtuigd van de geneeskrachtige werking verklaarde de bisschop het water en daarmee de bron tot “heilig water”.

Pelgrimspad

In de jaren ’70 is het Pelgrimspad, van Mellerud naar Edsleskog, gerenoveerd en in ere hersteld voor wandelaars die de pelgrimsroute bewandelden. Velen bleken het gebrek aan kaarten, bruggen en markeringen toch wel iets te barbaars te vinden. Nu is de route op een prettige manier te bewandelen. Geen onoverkomelijke beklimmingen, geen grote waterplaatsen die doorwaad moeten worden en geen stukken langs wegen waar verkeer aan voorbij raast. Het Pelgrimspad voert langs meren, bossen en over heuvels. Kijk in dit gebied niet verbaasd op als je oog in oog komt te staan met een eland, schrikt van een wegspringend ree of een das weg ziet schuifelen. In menig uitloper van een meer kun je een beverdam tegenkomen. De lengte van 51 kilometer maakt het goed mogelijk om hir en daar eens van de route af te wijken en bijvoorbeeld het bekende Haveruds Akvedukt en minder bekende maar niet minder mooie Skalleruds Gård te bezoeken. Verder naar het noordelijke deel van de route is kunstatelier Not Quite zeker de moeite waard. In een oude Zweedse papierfabriek zijn nu talloze verschillende kunstateliers gevestigd die hun werk graag laten zien en desgewenst workshops verzorgen. Altijd een bezichtiging waard tijdens een wandeling, al was het alleen maar om het smakelijke gebak.

Zweden in het klein

Edsleskog is het eindpunt van het Pelgrimspad door Dalsland en is het regionale knooppunt van kanoroutes, wandelwegen en fietsroutes. Niet voor niets zijn hier onder andere mogelijkheden tot elandsafari, wolvenspoorzoeken, golf, spa-wellness, een kunst-atelier en dressin-fietsen te vinden; de natuur leent zich uitstekend voor alles wat in de buitenlucht valt te ondernemen. Vreemd blijft het dat er bijzonder weinig verwijzing te vinden zijn naar al dit moois. De wandelaar merkt waarom Dalsland “Zweden in het klein” wordt genoemd. Kristalhelder water, bossen die alle natuurlijke kleuren laten zien, heuvels en kale rotsen uit de noordelijker “fjällvärld” zijn hier allemaal te vinden.
Een voorbeeld van de veelzijdige wandelingen die hier te maken zijn is bijvoorbeeld een tocht door de omgeving waar de film van het boek “Ronja de Roversdichter” is opgenomen. Wie het boek kent of de film heeft gezien wacht niet te lang en zal zeker de rugzak in willen pakken voor een (begeleide) tocht door dit gebied. Bossen waar de trollenmist altijd net wat langer blijft hangen dan elders, bergkloven en –spleten, oude wild paden, meren, watervallen en vennen wisselen elkaar af.
Ook is de “hellespleet” te vinden waar je maar beter niet over heen kunt springen. Wie er in valt wordt nimmer meer terug gezien. Voor wandelfamilies met kinderen zeker een must.

Edsleskog

In en rond Edsleskog zijn er verschillende aanraders te noemen. Een “beklimming” van de skibaan is een aanrader, wie boven is heeft een geweldig uitzicht over de omgeving en zal nog meer wandelingen willen maken. Daarnaast is “Baljåsen” zeker een aanrader. Met 301 meter geen duizelingwekkende hoogte maar wel de hoogste heuvel van de provincie waardoor een vergezicht tot over het grote Vänernmeer mogelijk wordt. In het Baljåsengebied ligt Edsleskogs Hembygdsård. Ieder zichzelf respecterend Zweeds dorp houdt een oud huis dat een verhaal met zich meedraagt in ere en bewaart de goede bouwstaat. Petersborg is een oud weideboerderijtje waar huis, schuurtjes en oude weidegronden bewaart worden. Wie een leuk dagje op pad wil zijn kan zijn hart ophalen op Storspåret, 21 wandelkilometers van Edsleskog naar åmål aan het grote Vänernmeer en de bus terug die je afzet op de oprit van Edsleskogs Wärdshus. Ook het natuurreservaat Bräcke ängar is zeker de moeite waard door te wandelen. Eeuwenoude weidegronden worden hier zonder kunstmatige bemestingen in stand gehouden waardoor verdwenen plantensoorten in de laatste decennia zijn terug gekomen. Ook al het niet ’s werelds grootste natuurreservaat, je bent er niet zo maar uitgekeken. De uitzichten, vergezichten en doorkijkjes maken dat velen er meer uren doorbrengen dan aanvankelijk gedacht. Tevens is een rondwandeling langs en rond het dorp aan te bevelen. Högheden, Bräcke ängar, ängebytjärnet, åmålsberget, Baljåsen en Edslan worden aan elkaar geknoopt en hiervoor mag de dagrugzak stevig worden ingepakt. Materiaal voor een bescheiden kampvuurtje mag niet ontbreken om de typisch Zweedse “brood met worst” boven het kampvuur klaar te maken. Je bent wel even onderweg. Kleinere routes, delen van het pelgrimspad en storspåret zijn aan elkaar geknoopt om een ieder delen van alles mee te kunnen geven.

Vereisten

Aan een wandelweek in en rond Edsleskog worden geen bijzonder zware eisen gesteld. Verblijf in Edsleskogs Wärdshus maakt de overnachtingen gemakkelijk; voor alles wordt gezorgd. Van verwijzingen tot maaltijden tot proviandvoorziening. Wie desgewenst liever in z’n eigen caravan verblijft kan naast het Wärdshus terecht. Ook al is er geen formele camping; heel Edsleskog ontvangt wandelaars met plezier. Tentjes rond het Wärdshus worden graag gezien. Kleding en schoeisel hoeft niet veel te verschillen van de doorsnee wandelkleding en schoeisel. Waterdichte B schoenen, stevige (regen)kleding (je reist niet naar het zuiden), een goede dagrugzak en basale kennis van kaart en kompas en je bent al aardig voorbereid. Voor het pelgrimspad heb je natuurlijk iets meer nodig. Trek gerust vier dagen uit voor de 51 kilometer; onderweg is genoeg te zien. In het eerste zuidelijke deel bevindt zich geen vindskydd, dus een tent is onontbeerlijk. Houdt rekening met gedeeltelijke overstromingen van het pad van een aantal meters lang en centimeters diep waardoor het soms even twijfelen is;”doe ik m’n schoenen uit en ga ik op blote voeten verder of trek ik er door het bos omheen”. Beiden geen probleem maar vooraf goed te weten. Dat er hier en daar een markeringspaal is omgewaaid en/of is overwoekerd zal het probleem ook niet zijn maar wel weer vooraf goed te weten.