Winterwandelen in de bergen

Schitterend om door verse sneeuw te stoempen terwijl je van het ene naar het andere uitzicht wandelt. Toch vraagt bergwandelen in de winter een heel wat andere voorbereiding dan in de zomer. Een beknopte uitleg.

Kleding voor wandelen in de sneeuw
Uiteraard is één van de eerste dingen waar je aan denkt dat je warmere kleren aan moet trekken. Probeer hierbij altijd te werken met het 3-lagen systeem van kleding. De onderste laag kan het beste thermisch ondergoed zijn. Probeer katoenen ondergoed te voorkomen, want dit houdt het vocht vast en maakt je dus juist kouder op den duur. Denk bij de broek aan het feit dat hij sneller nat wordt bij het lopen door de sneeuw. Gebruik dus gamaschen of een Goretex-broek die bestand is tegen het vocht. En tot slot moet je bij de bovenkleding nog denken aan zowel goed ademend vermogen als een zekere winddichtheid (windbloc, windstopper, etc.). Zeker als je je inspant bestaat de kans dat je lichaamsvocht zorgt voor een koud gevoel. Dat wordt alleen maar versterkt als je ook nog eens last hebt van de wind (chill-factor: gevoelstemperatuur). Uiteraard zorg je voor goede handschoenen, een shawl en een muts om ook je hoofd en oren te beschermen tegen de kou; de meeste warmte verlies je immers via je hoofd!

Andere materialen
Ook zul je zien dat je ander materialen nodig hebt of bijvoorbeeld je materiaal iets moet aanpassen voor de winter. Sneeuwrackets zijn vaak nodig als je veel over verse sneeuw loopt. Hiermee zak je minder ver weg en hou je dus meer energie over om te genieten. En je wandelstokken kunnen nu beter worden uitgerust met sneeuwschelpen, zodat ze niet steeds te diep wegzakken. Is het gebied steil en zijn de paadjes vaak smal, neem dan naast wandelstokken ook een pickel mee. Deze kun je eventueel op je rugzak hangen en alleen dan gebruiken wanneer het nodig is. Maar zorg dan wel dat je 'm op tijd gebruikt (dus niet pas halverwege het paadje, maar zodra de kans bestaat dat hij nodig is). Ga je erg hoog naar 'gevaarlijk' gebied (zie ook de volgende alinea), dan moet je denken aan zaken als een lawinepieper (zoals bijvoorbeeld de Barryvox van Mammut) en een sneeuwschep. Iets wat veel mensen ver het hoofd zien: zonnecrème en een goede zonnebril! Gebruik bij een zonnebril die 100% UV-werend is en die geschikt is voor in de sneeuw. Sneeuwblindheid ontstaat veel sneller dan je denkt, en ook een milde vorm hiervan kan je hele vakantie verpesten.

Veiligheid in de sneeuw
Speciaal materiaal voor in de winter zoals een lawinepieper of een pickel zien er natuurlijk spannend uit als je ze bij je hebt, maar als je niet weet hoe je ze moet gebruiken kun je ze bijna net zo goed thuislaten. Zeker voor een lawinepieper geldt dat gebruik op de juiste wijze in noodgevallen levens kan redden. Maak er de eerste dag van je wintersportvakantie dus een spel van: zoek de pieper! Verberg één pieper en kijk wie 'm het snelste uit de sneeuw heeft gegraven. Wat op die eerste dag nog een leuk spel was kan een andere dag van levensbelang zijn. Hetzelfde geldt voor de pickel. Als je deze onjuist hanteert of niet weet hoe je een pickel-rem moet uitvoeren, dan is hij eigenlijk meer een gevaar voor de gebruiker (met de scherpe punt) dan wat anders. Oefen op een korte steile helling dus eens hoe het is om op volle snelheid te moeten remmen met een pickel. Ik heb het zelf diverse keren gedaan en had de grootste lol! Gelukkig nog nooit nodig gehad bij echt uitglijden, maar je bent een stuk zekerder van jezelf tijdens het lopen.

Het weer
Zeker in de winter geldt de regel dat je het weer ontzettend goed in de gaten moet houden. Talloze malen moeten reddingsdiensten uittrekken omdat onverschillige wandelaars er net voor een sneeuwstorm op uit zijn getrokken omdat ze het weerbericht niet hadden bekeken. Vraag aan de huttenwaard, campinghouder of hotelbaas of hij/zij het actuele weerbericht weet of gebruik je GSM om de lokale meteo-infolijn te bellen. Een sneeuwbui kan je niet alleen letterlijk in de koude kleren gaan zitten door de snelle daling van temperatuur, maar kan je ook volledig desoriënteren zodat je de weg terug niet meer kunt vinden. Dat is ook de reden dat je nooit ervan mag uitgaan dat je de weg wel terug kunt vinden door je eigen sporen te volgen. Klinkt als een dom advies, maar raag eens aan de lokale reddingsdienst hoe vaak ze niet iemand verkleumd van de kou hebben teruggevonden na een sneeuwbui die zijn eigen sporen in de sneeuw niet meer kon terugvinden!

Laat weten waar je bent/naartoe gaat
Laat altijd aan de huttenwaard, campinghouder of hotelbaas weten wat je denkt te gaan volgen als route. Vaak zijn de routes in de zomer anders dan in de winter, dus een winters verblijf in je favoriete zomerbestemming kan op eens om hele andere routes vragen. Lawinegevaar kan sommige delen tot verboden (en uiterst gevaarlijk!) gebied maken, maar ook kan het zijn dat sommige routes gewoon niet begaanbaar zijn in verband om te veel sneeuw. Zijn er speciale kaarten voor in de winter: gebruik ze dan ook. En mocht je halverwege de dag besluiten om ergens anders heen te gaan, maak dan een praatje met voorbijgangers en laat het hen weten. Mocht je dan alsnog verdwalen of door een ongeluk niet verder kunnen, dan is er altijd iemand die een eventuele reddingsactie in de juiste richting kan sturen. Daarbij is het ook ontzettend belangrijk om gewijzigde plannen altijd door te geven aan bijvoorbeeld de waard van de hut waar je eigenlijk naartoe zou gaan. Kom je namelijk niet opdagen, dan zou deze een reddingsactie kunnen laten starten terwijl jij al lang voor een warme open haard in een andere hut zit.

Links
Barryvox (lawinepieper)
European Avalanche Services
MySwissAlps.com
Sneeuwhoogten Europa en Noord-Amerika
Wat had er kunnen gebeuren…?