Spoorzoeken tijdens het wandelen

Voor veel wandelaars is het per ongeluk tegenkomen van (groot) wild tijdens een wandeltocht een toetje dat de tocht compleet maakt. Maar soms kun je het geluk een beetje helpen en zelf op zoek gaan naar sporen.

Wat zijn sporen?
Veel mensen denken bij sporen direct (en vaak alleen) aan de pootafdrukken in het zand en kijken niet verder rond naar andere sporen. Toch zijn er ontzettend veel sporen die je kunnen vertellen wat voor dieren er in een bepaalde omgeving voorkomen. Afgebroken takken, geschuurde boomschors, veren van vogels, ontlasting: allemaal sporen die je iets vertellen over wie en wat er allemaal is langsgekomen. Als je je een beetje verdiept in dit soort zaken wordt het in het bos al vrij snel mogelijk om direct te zien of er kans bestaat dat een ree of everzwijn je pad kruist.

Pootafdrukken
Zoals gezegd zijn pootafdrukken de bekendste en meest gebruikte sporen om dieren te vinden. Niet alleen vertellen ze iets over welk dier het is, maar bijvoorbeeld ook of het dier gewond is (hinkt) of dat het dier hard of zacht heeft gelopen. Ook zijn ze gemakkelijker te herkennen, eventueel met behulp van een gidsje. De langgerekte sporen van een haas zijn bijvoorbeeld gemakkelijk te onderscheiden van de kleine afdrukken van een eekhoorn die steeds in groepjes van 4 bij elkaar staan in één lijn. Of bijvoorbeeld de afdrukken van een wild zwijn (lange en korte nagels) ten opzichte van die van een ree (alleen lange nagels)

Afdrukken op bomen
Ook op bomen vind je sporen van dieren als je weet waar je op moet letten. Het bekendst zijn wellicht de knaagsporen van een bever. Sterker nog: er zijn mensen die niet geloven dat de kenmerkende zandlopervormige knaagsporen echt bestaan en dat deze alleen in tekenfilms voorkomen! Minder bekend, maar net zo makkelijk herkenbaar zijn de schaafsporen van een edelhert en andere wildsoorten. Zitten deze sporen op ooghoogte, dan gaat het vaak om een groot edelhert, zitten ze lager dan vaak om een kleinere wildsoort.

Ontlasting
Iedereen kent de kleine konijnenkeutels die op en langs kleine paadjes liggen. Wat veel minder mensen echter weten is dat het hier vaak niet eens om de keutels van een konijn gaat maar bijvoorbeeld van een haas of een ree. De keutels van een ree en haas zijn uiteraard groter, maar nauwelijks te onderscheiden van die van een konijn. Wél zijn de keutels van een konijn veel kleiner en daaraan wellicht gemakkelijker te herkennen. En ook de plaats is van belang. Konijnen leggen hun keutels immers bij voorkeur op een verhoging terwijl die van ree van voorkomen op wissels en worden gedeponeerd tijdens het lopen. Ook zijn de keutels van een ree vaak minder rond van vorm dan die van een konijn.

Wild spotten
Wild spotten is een spannende bezigheid om meer te weten te komen over de leefomgeving van dieren. Waar echter altijd rekening mee gehouden moet worden is dat jij de gast bent en je dus ook als zodanig dient te gedragen. Verstoor het wild niet en probeer het ook niet te benaderen. Wil je het van dichtbij bekijken gebruik dan een goede verrekijker. En wil je helemaal op safe spelen, ga dan een keer een dag mee met de boswachter. Die weet immers precies waar het wild slaapt, eet en loopt en kan je duidelijk wijzen waar je op moet letten bij het spoorzoeken.

Links
KNNV: Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Veldbiologie
Cursus diersporen (SNP)
GEOlution: online sporengids
Das&Boom
IVN vereniging voor natuur- en milieueducatie
Boekrecensie: diersporen