Buitensport-fotografie

Steeds vaker zie je bij events van Club Hiking-site.nl dat de deelnemers een camera met zich meedragen om de tocht vast te leggen op de gevoelige plaat of lichtsensor. Geïnspireerd door deze veelheid aan camera’s en het feit dat Menno Boermans een masterclass bergsportfotografie organiseert een thema-artikel over buitensportfotografie.

De uitrusting van de buitensport-fotograaf

Hoewel sommige mensen het anders willen doen lijken hoef je niet perse een enorm dure camera te kopen om goede foto’s te maken. Ook met een eenvoudige compact-camera (analoog of digitaal, dat is om het even) kun je schitterende foto’s maken. Maar naast de camera moet je zeker ook een statief met je meenemen om ook bij minder licht scherpe foto’s te kunnen maken. En ervaring zal je leren dat een statief vaker goede diensten bewijst dan je zou denken. Verder is het handig om reserve batterijen en voldoende geheugenkaarten of filmrolletjes mee te nemen. Even snel de fotozaak binnenwippen is immers geen optie als je ergens op 3000 meter hoogte alles vol hebt geschoten. En natuurlijk moet je zorgen dat alles goed kan worden opgeborgen in een tas waarin je camera zowel tegen regen en zand als harde schokken wordt beschermd. De liefhebbers nemen vaak ook nog de nodige extra objectieven en filters mee voor hun spiegelreflex-camera, maar dat is voor mooie buitensport-foto’s zeker geen must.

Eerst kijken dan klikken

Iedereen kent het cliché van de Japanners die met de camera aan het oog door een stad lopen om zo nagenoeg alles te fotograferen wat ze tegenkomen. Vaak zonder echt te letten op wat ze nu eigenlijk fotograferen, daar kijken ze thuis wel naar. Helaas doen veel buitensporters met een camera hetzelfde: zonder echt te kijken schieten ze gewoon lukraak een stel foto’s in de hoop dat er wel enkele mooie plaatjes tussen zullen zitten. Kijken is echter één van de belangrijkste voorwaarden om mooie foto’s te kunnen maken. Want als je een onderwerp goed bekijkt of uit verschillende hoeken bekijkt, dan kun je de foto als het ware voor je zien en dus veel beter bepalen hoe je daadwerkelijk een mooie foto kunt maken. Daarmee sla je meteen twee vliegen in één klap: je geniet veel meer van je omgeving én je maakt meer mooie foto’s zonder een enorme hoeveelheid ‘loze kiekjes’ te hebben geschoten.

Compositie en licht

Als je jezelf een beetje verdiept in fotografie, dan kom je steeds weer bij twee basisbegrippen uit: de compositie en het licht. Met compositie bedoel ik dan hoe je het onderwerp op de foto zet en met licht de hoeveelheid en het soort licht. Compositie bepalen is iets dat je jezelf kunt aanleren door vooral veel naar foto’s van professionele fotografen te kijken en je af te vragen waarom ze het onderwerp juist op die manier of vanuit die hoek op de foto hebben gezet. Een andere hoek of meer in- of uitzoomen maakt een wereld van verschil als het gaat om het fotograferen van bijvoorbeeld bergen of wild in de natuur. Door goed na te denken over de compositie vertelt de foto veel meer dan enkel datgene dat je op het eerste gezicht ziet. Zo kun je diepte aanbrengen door zaken achter elkaar te plaatsen op de foto of verhoudingen beter aangeven door herkenbare objecten mee te fotograferen. Dat licht daarbij erg belangrijk is zal duidelijk zijn: te weinig licht maakt de foto al snel te donker en onduidelijk, terwijl teveel licht vaak zorgt voor ‘verbrande’ foto’s waarvan de kleuren flets zijn en niet meer mooi overkomen. Bedenk ook dat het vaak mooier is om landschapsfoto’s te maken in de vroege ochtend of laat in de middag dan midden op de dag als de zon hoog aan de hemel staat. Zachter licht van een laagstaande zon geeft vaak veel mooiere resultaten dan het harde licht van rond het middaguur.

Ervaring opdoen door een kritische blik

Geen enkele professionele fotograaf is van de ene op de andere dag een ster in zijn vak geworden. Jaren van ervaring en duizenden foto’s zijn er nodig om nagenoeg exact te weten hoe een foto er uiteindelijk uit komt te zien nog voordat je op de ontspanknop hebt gedrukt. Daarom is het noodzakelijk om zeker in het begin vooral veel foto’s te maken en die ook kritisch te bekijken. Heb je een luxe camera met allerlei instelmogelijkheden als diafragma en sluitertijd? Experimenteer er dan vooral op los! Want juist met dat experimenteren en vervolgens het kritisch bekijken van je foto’s kun je een hoop leren. Bij digitale camera’s worden de instellingen vaak opgeslagen met het foto-bestand, de zogenaamde EXIF-informatie. Dat maakt het bij het terugkijken van de foto’s makkelijker om te zien wat verandering van bepaalde instellingen doet voor een foto. Heb je echter geen digitale camera, schroom dan zeker niet om gewoon aantekeningen te maken van de instellingen tijdens het fotograferen, zodat je later exact weet welke instellingen bij de verschillende foto’s zijn gebruikt. Alleen op die manier leer je de camera namelijk pas echt goed kennen en zul je steeds handiger worden in het instellen van de camera naar de omstandigheden waarin je je begeeft.

Buitensportfotografie is vooral (na)genieten

Wat voor camera je ook gebruikt, of dat nu een kleine compact camera van een paar euro of een dure digitale spiegelreflex met allerlei filters en extra objectieven is: blijf vooral genieten van je omgeving. Zoals al eerder beschreven is het kijken belangrijk om tot een goede compositie te komen, maar veel meer nog is dat een garantie dat je in ieder geval geniet van het buiten zijn. Want daar gaat het uiteindelijk om bij buitensporten. Wees dus ook niet direct teleurgesteld als die ene superfoto die je dacht gemaakt te hebben uiteindelijk een dertien-in-een-dozijn foto blijkt te zijn geworden. Want als je dan uiteindelijk toch een serie schitterende foto’s maakt of per toeval die ene ‘lucky shot’ kunt schieten die je vervolgens uitvergroot in de huiskamer kunt hangen, dan is dat mooi meegenomen en kun je nog jarenlang nagenieten.

Links

Menno Boermans
Melvin Redeker
Vertical Vision (fotoboek Menno Boermans/Melvin Redeker
Masterclass bergsportfotografie
Wandelfotos.nl
10 compositietips voor fotograferen op reis (Hiking-site.nl)
Fotoalbums (Hiking-site.nl)
Virtuele exposities (Hiking-site.nl)