Tussen wandelen en klimmen: Via Ferrata

Wandelaars die hebben gemerkt dat ze in de bergen de kriebels van 'meer' krijgen maar niet direct in de klimtouwen willen hangen kunnen een rustige overgang maken middels Via Ferrata: het beveiligd klauteren langs de wand.

Via Ferrata?
Via Ferrata (ook wel Klettersteig genoemd) is de naam van de sport waarbij beveiligde klauterroutes worden gevolgd. Routes waar je net niet meer kunt wandelen, maar welke eigenlijk ook niet echt om veel klimervaring wordt gevraagd. Deze routes zijn uitgerust met verschillende hulpmiddelen, waarvan de staalkabel of ketting altijd aanwezig is om je aan te beveiligen. Andere hulpmiddelen kunnen bestaan uit handvatten, traptreden, metalen ladders of bijvoorbeeld kabelbruggen.

Hoe het ontstond
Via Ferrata komt van origine eigenlijk uit Oostenrijk. In het jaar 1843 werd daar op de Daschein een route beveiligd met staalkabels en handvatten. Het duurde echter vele jaren voordat er daadwerkelijk routes werden aangelegd speciaal voor het sportieve element. Zo werden in de eerste wereldoorlog eerst nog vele routes aangelegd in de Italiaanse Dolomieten, puur voor militaire redenen. Uit deze routes is echter wel eerste echte sportroute geopend: de Delle Bocchette, welke in 1936 werd geopend. Sindsdien is de sport steeds populairder geworden en zijn er honderden routes geopend. Alleen al in Europa zijn er meer dan 800 routes te vinden, voornamelijk in Frankrijk en Italië, maar ook in Zwitserland, Duitsland, Spanje, Hongarije, Slovenië en Andorra.

Uitrusting
Uiteraard vraagt het beoefenen van Via Ferrata om een speciale uitrusting. Zo is het noodzakelijk om tijdens de tocht een helm te dragen. Niet alleen tegen vallende stenen, maar ook als extra beveiliging bij een val. Daarnaast bestaat een set uit een klimgordel, een leeflijn en een energie/schok-absorbeerder. Vooral het laatste is belangrijk, omdat deze de energie die bij een val vrijkomt opvangt en daardoor de 'klap' op het lichaam sterk reduceert. Vooral de sets met een Y-vorm zijn op dit moment populair omdat deze veiliger zijn gebleken dan de V-vorm die eerder werd gebruikt. Naast de genoemde materialen zijn handschoenen soms handig en heb je uiteraard goede schoenen nodig die een stevige grip hebben op de rotsen en traptreden.

Via Ferrata in Italië
Via Ferrata in Italië concentreert zich voornamelijk in de Dolomieten. Hier is het immers ook begonnen met de Delle Bocchette. Inmiddels zijn er meer dan 100 routes in dit berggebied te vinden, variërend van heel gemakkelijk tot zeer moeilijk. Zo is er de makkelijke Große Tschierspitze die een prima startpunt vormt voor mensen die kennis willen maken met deze sport. Al iets moeilijker is de route naar de Rifugio Cavazza al Pisciadú, welke overigens ook één van de bekendste routes is. En helemaal moeilijk is bijvoorbeeld de Via Ferrata Monte Albano, welke door zijn ligging bij het Gardameer veel bekijks heeft van toeristen en liefhebbers van de sport en daardoor af en toe wat (te) druk kan zijn.

Via Ferrata in Frankrijk
In frankrijk zijn de meeste routes te vinden in en nabij de Franse Alpen. Maar ook in de Pyreneeën en bijvoorbeeld op Corsica zijn routes te vinden die de moeite waard zijn. Overigens is het in Frankrijk heel gewoon dat je een soort van tol betaalt om gebruik te maken van een Via Ferrata. Op die manier proberen lokale overheden de kosten te drukken van het onderhoud aan de routes. Één zo'n route die z'n geld zeker waard is ligt in de Pyreneeën: de Escadilles. Met een hoogteverschil van maar liefst 259 meter een behoorlijke kluif.

Via Ferrata in Spanje
In 1993 werd de eerste sportroute geopend in Spanje: La Teresina, op de flanken van de Montserrat nabij Barcelona. Sindsdien zijn er al behoorlijk wat routes bijgekomen en heeft de overheid van Aragón (centrale Spaanse Pyreneeën) vorig jaar nog een plan gelanceerd om minimaal 10 routes te openen om de schitterende uitzichten van het landschap bereikbaar te maken. Ook in Catalonië zijn er al diverse routes, zoals bijvoorbeeld La Pertusa in het Montsec-gebergte met een schitterend uitzicht op de Montrebei-kloof. Of bijvoorbeeld in Huesca de Peña de Don Justo, die met een hoogteverschil van 340 meter behoorlijk wat vraagt van het uithoudingsvermogen.

Links
Via Ferrata: http://www.viaferrata.nl/
Via Ferrata in Tirol: http://www.klettersteig.com/
Via Ferrata in Andorra: http://www.geocities.com/perebellido/aventura/via.htm
Dolomieten: http://www.dolomiti.org/
Klim-klettersteig.startpagina.nl: Klim-klettersteig.startpagina.nl
Op zoek naar tochtgenoten?: http://www.hiking-site.nl/club/index.php

N.B.: Klettersteig wordt door velen onderschat als een soort 'simpel' klimmen of 'spannender wandelen'. Niets is echter minder waar: je moet wel degelijk weten waar je mee bezig bent omdat de gevolgen van een val wel degelijk dodelijk kan zijn!