Bushcraft: survival voor buitensporters

Met de komst van steeds meer gadgets voor de buitensporter zouden we vergeten dat onze voorouders gewoon in en uit de natuur konden leven. Tegenwoordig heet dat bushcraft: het betere survival-werk voor buitensporters.

Wat is bushcraft?
Letterlijk vertaald betekent bushcraft rimboevaardigheid. Daarmee wordt de vaardigheid bedoeld om in de rimboe (het bos, de wildernis, de jungle) te kunnen verleven zonder dat je daarvoor allerlei moderne materialen bij gebruikt. Denk dan bijvoorbeeld aan het vinden van voedsel, het kunnen vinden of maken van eigen onderdak, jezelf warm kunnen houden en bijvoorbeeld vuur maken. Het komt er dus op neer dat je leert wat de natuur je te bieden heeft en hoe je verschillende zaken (voedsel, gevaar, etc.) kunt herkennen. Het is dus zeker niet het ‘Rambo-spelen’ dat sommige mensen doen door met een groot kapmes door de Ardennen te lopen om elke struik die een beetje in de weg hangt weg te hakken om vervolgens gewoon met de brander een gevriesdroogde maaltijd op te warmen en na het eten in de donzen slaapzak onder zeil te gaan. Bushcraft is eigenlijk het respecteren van de natuur en begrijpen dat je op vrij eenvoudige wijze gebruik kunt maken van wat de natuur je te bieden heeft.

Is bushcraft noodzakelijk?
In deze moderne tijd gaan we niet meer op pad zonder onze GSM, een GPS en minimaal een Gore-Tex jack. We hebben een luxe brander die op nagenoeg alle brandstoffen warmte levert en eten uit een zakje of een blikje een voedzame maaltijd voordat we, gehuld in ons thermische ondergoed, de donzen slaapzak tot aan de neus dichtritsen in de beschermde omgeving van een stevige vier-seizoenentent. Wie interesseert zich dan überhaupt nog over welke paddenstoelen je kunt eten of dat je zonder aansteker ook prima vuur kunt maken? En die dierensporen zijn wel leuk om een foto van te maken met de digitale camera, zoeken we thuis via Internet wel op van welk dier ze waren… Een tikkeltje gechargeerd wellicht, maar veel mensen denken er zo over. Niets mis mee natuurlijk, tot het moment dat je aansteker het een keer laat afweten of je er achterkomt dat je geen eten bij je hebt of de slaapzak of tent bent verloren. Juist in die gevallen, de momenten dat je moderne hulpmiddelen het laten afweten, dan is bushcraft handig om te weten. Noodzakelijk is het vaak niet, want velen blijven immers dicht genoeg bij de beschaving om te overleven. Maar stel nu eens dat midden in de Canadese wildernis je kayak omslaat en in de verte verdwijnt met je rugzak? Op zo’n moment ben je blij dat je weet dat je toch vuur kunt maken of voedsel kunt vinden.

Koning bushcraft: Ray Mears
Ga je op Internet of in de bibliotheek op zoek naar informatie over Bushcraft, dan kom je vroeg of laat (vaak direct) uit bij de naam Ray Mears. Ray is tegenwoordig vooral bekend van zijn televisie-series over Wilderniss Bushcraft, waarin hij praktische tips geeft over het overleven in de meest extreme situaties. Ook heeft Ray een eigen school om mensen de vaardigheid van het overleven in de wildernis bij te brengen; Woodlore, School of Wilderness Bushcraft. Al meer dan 20 jaar kunnen liefhebbers van bushcraft en survival daar hun hart ophalen in cursussen van allerlei gradaties. Voor beginners die pas net komen kijken in het bos, tot een cursus van meerdere dagen waarbij de cursisten gewoon in het bos worden gedropt om zich zelf uit de netelige situatie te redden door voedsel en onderdak voor zichzelf te organiseren. En dat alles uiteraard met een minimum aan moderne hulpmiddelen. Inmiddels heeft Ray ook meerdere boeken op zijn naam staan, waarvan ‘Essential Bushcraft’ waarschijnlijk de meest bekende en gelezen is.

Bart de Haas, de Nederlandse Ray Mears?
Ook Nederland kent zijn eigen ‘Ray Mears’: Bart de Haas. De vergelijking gaat wellicht niet helemaal 100% op, maar als er één Nederlander is die voor de titel van Nederlandse Ray Mears in aanmerking zou komen dan is het toch Bart. Bart heeft kennis niet opgedaan in Nederlandse polder, maar ging reeds op zijn zeventiende naar de Canadese Wildernis. In Taku Country vond hij de rust, de natuur en de wildernis waar hij het zo prima naar zijn zin zou kunnen hebben. Inmiddels heeft ook Bart zijn eigen bedrijf: Taku Adventures. Bij dit bedrijf kun je verschillende survival-cursussen volgen, maar bijvoorbeeld ook schitterende reizen door de afgelegen wildernis van Canada. Ook is het mogelijk om een opleiding tot buitensport-gids te volgen, waarbij je wordt opgeleid om zelf groepen te (bege)leiden die meerdaagse trektochten in afgelegen gebieden maken.

Een bushcraft/survival cursus in Nederland volgen?
Wil je zelf graag een cursus bushcraft of survival volgen in Nederland, dan heb je verschillende mogelijkheden. Een naam die al erg lang bestaat, maar tegenwoordig steeds vaker valt, is die van EXTRA survival. EXTRA bestaat inmiddels bijna tien jaar en geeft cursussen aan mensen die op zoek zijn naar het praktisch toepassen van kennis over overleven. Dus hoe maak je vuur, wat kun je uit de natuur eten en waar en hoe kun je het beste onderdak maken. Allemaal vragen waar je tijdens één of meerdere cursussen het antwoord op kunt krijgen. Het leuke van de cursussen is dat ze over het algemeen op Nederlandse bodem worden gegeven en in het Nederlands kunnen worden gevolgd. Technieken kun je in principe in je eigen tuin leren! Voordeel is dat je die kennis over planten, dieren 'om de hoek' herkent en meteen kunt toepassen. Daarnaast zijn er verschillende cursussen die in het buitenland gegeven worden, zoals Engeland (Yorkshire), Schotland en in de toekomst ook Namibië (San/Bosjesmannen).

Link:
Ray Mears
Taku Adventures
EXTRA Survival
Inari Survival
Outback Bushcraft, Survival & Trekking
Bushcraft UK
Wilderness Survival Skills website
Bushcraft en Primitieve Vaardigheden Weekend
Tracker School
Bushcraften.nl
Bushcraft.be
Davaj Trekking
Woodcraftsurvival.nl
Boekrecensie Essential Bushcraft van Ray Mears (Hiking-site.nl)