Digitale kaarten voor buitensporters

Hoewel de gewone kaart en kompas nog steeds tot de standaard-uitrusting van elke buitensporter zouden moet horen, rukt de digitale kaart steeds verder op. Daarom in dit artikel aandacht aan enkele verkrijgbare digitale kaarten van dit moment.

Topo NL (MapSource)
In april was het eindelijk zo ver en kwam de topografische kaart van Nederland voor MapSource (Garmin-ontvangers) uit. Er is lang gewacht op deze kaart, vooral in de kringen van geocachers. Voor buurlanden als België en Duitsland was al langer een dergelijke topografische kaart beschikbaar en dus werd er reikhalzend uitgekeken naar de Nederlandse versie. De kaart is als het ware opgedeeld uit twee lagen: een laag met de topografische gegevens (wegen, rivieren, grote gebouwen, etc.) en een laag waarin de Points of Interest (POI’s) van TeleAtlas zijn verwerkt. Op die manier kun je dus gemakkelijk zaken als restaurants, cafés, bibliotheken, etc. terugvinden op de kaart. Voordeel van de topografische kaart ten opzichte van gewone MapSource-kaarten is het feit dat ook de kleinste paadjes zijn opgenomen en er tevens hoogtelijnen worden weergegeven. Dit laatste is voor Nederland overigens minder interessant, maar bijvoorbeeld in de Ardennen of Duitse Eifel juist wel. Installatie van de kaart gaat gemakkelijk en het gebruik is vrij vanzelfsprekend voor mensen die al gewend zijn te werken met MapSource van Garmin.

Kabouter-bond (geocaching-community)
In de begindagen van geocaching in Nederland ontstond er een zogenaamde kabouterbond. Deze zogenaamde ‘bond’ kwam met een item waar veel geocachers van watertanden: digitale topografische kaarten van Nederland op CD-rom. Omdat aanschaf van legale digitale topografische kaarten voor de gewone portemonnee geen optie was (en nog steeds niet is), werden deze illegaal op CD-rom gebrand en verspreid in diverse caches. Er ontstond een ware run op de CD-roms en inmiddels is zo’n beetje elke geocacher van Nederland wel de gelukkige eigenaar van een set CD’s. Het betreft daarbij niet alleen de grafische bestanden met daarop de kaarten, maar tevens calibratie-bestanden voor het populaire OziExplorer. Daarmee konden caches nog beter worden gesitueerd omdat de kaarten direct gebruikt konden worden op de PC. De officiële landelijke geocaching-organisatie is zich er terdege van bewust dat verspreiding van deze CD’s illegaal is en dus is het al lang niet meer toegestaan om openlijk er naar te vragen op het forum van hun site. Ondergronds gebeurt dat echter nog wel en zijn er inmiddels ook al kabouterbonden met bijbehorende CD’s ontstaan in andere landen.
NB. Inmiddels levert het Kadaster zelf de kaarten in het Ozi-formaat (ozf3) op een schaal van 1:25.000 voor een redelijke prijs.

Google Maps
Een legale en tevens bijzonder goedkope manier om snel aan digitale kaarten te komen is gebruik maken van Google Maps. Deze service van zoekgigant Google levert digitale kaarten tot op zeer kleine schaal en tevens (vaak minder kleine schaal) ook de bijbehorende satellietfoto’s. Kaarten kunnen via de site van Google Maps direct worden opgevraagd, maar bijvoorbeeld ook worden gebruikt in Internetapplicaties. Zo zijn er al sites waar wandelroutes direct worden weergegeven in Google Maps. Met een beetje kennis van knippen en plakken en een fatsoenlijk grafisch programma kun je zo zelf een kaart samenstellen voor eigen gebruik. Uitprinten is een koud kunstje en je kunt er direct mee op pad. Juist het feit dat het gratis is maakt deze optie zo aantrekkelijk voor veel mensen. Er hoeft (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Google Earth) niets te worden geïnstalleerd op de PC en nieuwe kaarten kunnen bij elk Internetcafé opnieuw worden aangemaakt en uitgeprint. Bijkomend voordeel voor mensen met de auto is dat Google Maps is uitgerust met een krachtige routeplanner.

Zelf scannen
Een optie waar veel mensen voor kiezen is nog steeds het zelf scannen van de kaart. Voordeel is dat je exact dat deel van de kaart kunt scannen dat je digitaal wilt hebben, terwijl een nadeel natuurlijk de kosten zijn: je moet de kaart dan wel in je bezit hebben. Eenmaal gescande kaarten kunnen worden opgeslagen voor later gebruik, zodat je ze meerdere keren kunt gebruiken voor het uitstippelen van wandelroutes of het bepalen van een cache (bij geocaching). Er zijn inmiddels ook diverse programma’s op de markt die je helpen om de diverse ingescande kaartdelen virtueel aan elkaar te plakken, zodat je uiteindelijk een complete digitale versie van je papieren kaart hebt. Een programma dat erg populair is onder GPS-gebruikers is OziExplorer, waarbij je na calibratie zeer nauwkeurig positie kunt bepalen. Op Internet is er overigens een levendige ruilhandel ontstaan van gescande kaarten. Het zal duidelijk zijn dat dit illegaal is, daar inscannen voor eigen gebruik vaak net wel is toegestaan, maar delen met anderen pertinent niet.

En de papieren kaart dan?
Met al die digitale mogelijkheden zou je haast de traditionele papieren kaart uit het oog verliezen. Makers van deze kaarten zijn zich echter bewust van de opmars van GPS en hebben al lang in de gaten dat zij daar op in moeten spelen om niet te veel terrein te verliezen. Zo zie je bijvoorbeeld steeds meer kaarten speciaal uitgerust met verschillende coördinatenstelsels, zodat het gebruik van GSP bij de kaart vergemakkelijkt wordt. Ook zijn er steeds meer kaarten beschikbaar die op speciaal waterbestendig papier zijn gedrukt en dus langer mee gaan. Feit blijft immers dat de digitale kaart nog zo mooi kan zijn, in de vrije natuur heb je over het algemeen meer aan een traditionele kaart. Je bent dan immers niet meer afhankelijk van batterijen of gevoelige elektronica. Bovendien heeft het voor veel mensen wel wat: het terugkijken naar een kaart en dan tussen de gescheurde vouwen en moddervlekken zien welke route ze ook alweer gevolgd hadden…

Link:
Topo Nederland
Kadaster
Google Maps
PanaVue (ImageAssembler)
OziExplorer
Overzicht reisboekhandels (Hiking-site.nl)