Home » Thema-artikelen » Catalonië » Meerdaagse huttentocht met historie: Muntanyes de Llibertat
Meerdaagse huttentocht met historie: Muntanyes de Llibertat
De bergpassen van de Pallars in de Catalaanse Pyreneeën vormen vandaag de dag het decor van een schitterende meerdaagse huttentocht die de naam Muntanyes de Llibertat draagt: bergen van de vrijheid. Een naam die verwijst naar de vrijheid die velen zochten toen zij de oversteek maakten van Spanje naar Frankrijk of andersom, op zoek naar vrijheid en een beter leven.
Een historische achtergrond
De meerdaagse huttentocht Muntanyes de Llibertat neemt de bergwandelaar mee langs de bergpassen die in vroeger dagen voor velen de redding betekenden. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog zochten velen hun heil hun Frankrijk door huis en haard achter zich te laten en deze betrekkelijk lage bergpassen te gebruiken om Frankrijk te bereiken. Vooral overwonnen Republikeinen probeerden vervolging in Spanje te voorkomen door de gevaarlijke oversteek te wagen. Ironisch genoeg bleek datzelfde Spanje voor veel Joden in de jaren erna juist weer een betrekkelijk veilig onderkomen te betekenen in vergelijking met Zuid-Frankrijk, waar zij de razzia's van de Nazi's probeerden te ontlopen. Hele families, bestaande uit baby's van slechts enkele maanden oud tot mensen van in de tachtig maakten de barre tocht, vaak zonder enige kennis van navigatie, zonder gedegen materiaal en tijdens nachtelijke uren zonder enige verlichting om betrappen te voorkomen. Enkele van de bergpassen die men destijds gebruikte om de oversteek te maken, liggen nu in het Natuurpark Alt Pirineu in het noorden van Catalonië. Enkele jaren geleden heeft men de routes in kaart gebracht en daar een prachtige meerdaagse huttentocht van gemaakt die op verschillende manieren ondernomen kan worden.
Rijke flora en fauna
Naast de historische achtergrond maakt ook de rijke flora en fauna de Muntanyes de Llibertat een bijzondere route. In de vier etappes wandel je door verschillende landschappen, variërend van hooggebergte waar nauwelijks iets groeit tot bloeiende bergweiden en dichtbegroeide bossen. De vele bergmeren en watervallen die je passeert kunnen voor de nodige verfrissing zorgen. Maar daarnaast kun je ook een grote verscheidenheid aan fauna onderweg tegenkomen. Niet alleen de veel voorkomende marmotten, gemzen en wilde zwijnen, maar als je geluk hebt zie je hoog in de lucht ook de indrukwekkende lammergieren rondcirkelen. Ook bestaat de kans dat je onderweg sporen van beren tegenkomt, in de vorm van krabsporen op bomen of uitwerpselen. De kans dat je daadwerkelijk oog in oog komt te staan met een beer is nagenoeg nul, want ze zijn uiterst schuw en slechts zeer dun bezaaid aanwezig in dit gebied.
Drie varianten
De route Muntanyes de Llibertat bestaat eigenlijk uit drie verschillende varianten, waarvan de belangrijkste de naam van de route draagt: Muntanyes de Llibertat. Deze route bestaat uit vier etappes waarbij ook daadwerkelijk de twee belangrijkste bergpassen - Port de Tavascan en Port de Guiló - worden overgestoken. De andere twee varianten zijn beduidend korter en gaan slechts tot aan de beide passen zonder deze daadwerkelijk over te steken. De ene variant, genaamd naar de Joodse exodus voert van Tavascan naar de Port de Guiló in twee dagen. De andere variant bedraagt slechts één etappe en voert vanaf Tavascan naar de Port de Tavascan en draagt de naam van de Republikeinse exodus. Het zal duidelijk zijn dat de hoofdroute van vier etappes het meest interessant is voor wat betreft landschap en uitzichten, maar daarbij moet direct aangetekend worden dat deze route enkele vrij zware etappes heeft van veel hoogtemeters, veel kilometers en dus veel wandeluren.
De berghutten en etappes van de route
Overnachten tijdens deze tocht doe je in berghutten aan de Catalaanse kant en in Gîte d'étape aan de Franse kant. Veel mensen kiezen ervoor om op Camping Bordes de Graus te beginnen. Deze camping ligt even ten noorden van Tavascan, net buiten het dorpje Graus (niet te verwarren met een dorpje in Aragón met dezelfde naam!). Vanaf deze kleine camping gat de eerste etappe naar de Refugi de Certascan. Deze berghut is genaamd naar het spectaculaire bergmeer waar het aan ligt: Estany de Certascan. Dit is het grootste bergmeer van de Catalaanse Pyreneeën en biedt uitzicht naar onder andere de Pica d'Estats, de hoogste berg van Catalonië. Voordat je echter bij deze berghut aankomt moet je eerst nog over de Coll de Certascan en wordt je aangemoedigd om tevens de 2853 meter hoge Pic de Certascan te beklimmen voor een spectaculair uitzicht over de Catalaanse Pyreneeën.
Vanaf Refugi de Certascan ga je naar de Gîte Presbytère in het kleine gehucht Aulus les Bains. Deze etappe heeft een afstand van slechts 17 kilometer, maar gemiddeld doe je zo'n 9 uur over deze afstand. Dat komt met name door de enorm lange afdaling nadat je de Port de Guiló eenmaal bent overgestoken. Maar tegen het eind van de dag wordt alle moeite dubbel en dwars vergoed als je langs de Cascade d'Ars wandelt, volgens velen de mooiste waterval van de Pyreneeën. Onderweg komt je ook nog langs verschillende onbeheerde hutjes (cabanes genoemd), welke je eventueel kunt gebruiken om de lange etappe in twee kortere etappes op te delen.
Vanaf Gîte Presbytère ga je aan de Franse kant opnieuw een beetje de hoogte in, maar deze dag gelukkig een stuk minder dan de dag ervoor. Het landschap is ook behoorlijk anders, want deze dag loop je vooral in het groen door bergweiden en bossen. Na het oversteken van de Col d'Escots op ruim 1600 meter daal je vervolgens weer af naar de eindbestemming van deze dag: Gîte l'Escolan in het bergdorpje Bidous. Wat deze etappe ook een stuk makkelijker maakt is het feit dat je onderweg langs een heus bergrestaurant komt. Het Chalet de Beauregard is niet alleen tijdens het skiseizoen geopend, maar opent ook haar deuren in juli en augustus voor bergwandelaars die willen eten met een uitzicht.
De laatste etappe brengt je van Gîte l'Escolan terug naar camping Bordes de Graus. Dit vraagt om de nodige inspanning, want dit is de etappe waarin je de befaamde Port de Tavascan zult passeren. Het hoogteverschil tussen startpunt van de dag en de bergpas bedraagt méér dan 1500 meter, dus het is aan te raden om reeds vroeg op pad te gaan. Ben je de bergpas eenmaal gepasseerd, dan rest een aangename en gemakkelijke afdaling tot aan de camping. Daarbij kom je nog langs verschillende verlaten berghutten, waarvan enkele zijn gebruikt tijdens de jaren waarin mensen de oversteek maakten op zoek naar vrijheid.
Reserveren van de route
Voor Muntanyes de Llibertat bestaat de mogelijkheid om alle accommodaties in één keer te reserveren via de website. Daarbij kun je er tevens voor kiezen om een zogenaamd forfait aan te schaffen. Dit is een stempelkaart die bij elke accommodatie dient te worden afgestempeld om zo te laten zien dat je de gehele route hebt volbracht. Bij aanschaf van het forfait komt overigens nog veel meer, onder andere de nieuwste topografische kaart van de route, een technisch T-shirt en de nodige versnaperingen voor onderweg. Plus uiteraard de zekerheid dat er elke dag een bed voor je is gereserveerd. Betalen van de overnachtingen doe je overigens in elke hut apart.
Een verzwegen verleden
Tijdens één van mijn bezoeken aan de Refugi de Certascan sprak ik uitvoerig met huttenwaard Alejandro Gamarra. Niet alleen over zijn leven als huttenwaard, maar uiteraard ook over de route Muntanyes de Llibertat waarvan hijzelf de initiatiefnemer is. Mijn opmerking van het prachtig is om een dergelijk verleden op een dusdanige manier levendig te houden wuift hij direct weg. Het verleden blijkt in deze contreien namelijk lange tijd vooral verzwegen te zijn. Er werd niet gesproken over de vluchtelingen die werden geholpen. En over de onderduikers die soms maandenlang binnenshuis verbleven tot ze hun vrijheid tegemoet konden gaan. Toen het taboe eenmaal langzaam verdween kwamen er vele verhalen naar boven, waarvan enkelen vandaag de dag nog steeds verteld worden in het plaatselijke museum en in korte documentaires die wandelaars van de route in zijn berghut kunnen bekijken. Met de route wilde Alejeandro het verleden niet zozeer oprakelen, maar juist duidelijk maken hoe belangrijk vrijheid is. Dat is ook de reden dat 1 procent van de inkomsten van de route en accommodaties standaard wordt afgedragen ten bate van vluchtelingen van vandaag de dag die hun vrijheid nog niet gevonden hebben.
Bereikbaarheid
Door het afgelegen karakter van de Muntanyes de Llibertat is de route vrij lastig te bereiken met openbaar vervoer. Maar onmogelijk is het gelukkig niet. Het vergt enkel wat planning. Vanaf Barcelona neem je een bus vanaf het Estació d'Autobusos Barcelona Nord naar Llavorsí. Vanaf daar kun je vervolgens een zogenaamde belbus nemen naar Tavascan. Het probleem is echter dat je deze altijd een dag van tevoren dient aan te vragen (+34 973 62 31 09). Vanaf Tavascan kun je vervolgens naar ofwel Camping Bordes de Graus ofwel Refugi de Certascan lopen, afhankelijk van wat je als beginpunt van je route wilt nemen.
Praktische links bij dit artikel
- AraLleida: http://www.aralleida.com/
- Muntanyes de Llibertat: http://www.muntanyesdellibertat.com/
- Camping bordes de Graus: http://www.bordesdegraus.com/
- Refugi de Certascan: http://www.certascan.com
- Gîte d'étape Le Presbytére: http://www.giteaulus.com/
- Gîte d'étape l'Escolan: http://www.lescolan.com/
- Tavascan.net (belbus): http://www.tavascan.net/la-vall/activitats/serveis/
- Catalonie.startpagina.nl: http://catalonie.startpagina.nl/
- Meteo.cat: http://www.meteo.cat/
Meer foto's bij dit artikel
Klik op de onderstaande foto's om ze groter te zien...
